شهاب‌باران پاییزی؛ این جمعه آسمان تماشایی می‌شود

شهاب‌باران پاییزی را بامداد جمعه ۲۶ آبان شاهد باشید.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به اوج بارش شهابی اسدی در بامداد جمعه، ۲۶ آبان ماه گفت: با توجه به اینکه زمان زیادی از عبور این دنباله‌دار از نزدیکی خورشید گذشته است، متوقع مشاهده شهاب‌های زیادی نیستیم و حداکثر ۱۵ شهاب در ساعت در بارش شهابی امسال آن هم در یک آسمان تاریک و به دور از آلودگی هوا و نور شهرها، قابل مشاهده خواهد بود.

مهندس مسعود عتیقی گفت: بارش شهابی اسدی یکی از بارش‌های مشهور سالانه است که در بامداد روز جمعه ۲۶ آبان ماه ۱۴۰۲ به اوج می‌رسد.

وی افزود: از آنجایی که کانون بارش در صورت فلکی شیر (اسد) قرار دارد، این بارش به این نام مشهور است و این در حالی است که منشأ این بارش، دنباله‌دار «تمپل _تاتل  ۵۵P» است که دوره مداری آن هر ۳۳.۲ سال به گرد خورشید کامل می‌شود.

عتیقی خاطر نشان کرد: با توجه به دوره گردش به نسبت کوتاه این دنباله‌دار، این بارش همواره مورد توجه آماتورها و رصدگران پدیده‌های زیبای آسمان بوده است.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان اینکه آخرین بار این دنباله‌دار در زمستان ۱۳۷۶ به ملاقات زمین آمده است، اظهار کرد: بار دیگر «تمپل _تاتل» در سال ۱۴۰۹ خورشیدی در آسمان پدیدار خواهد شد.

وی با اشاره به وضعیت ZHR (میزان بارش شهابی سر سویی) بارش اسدی، توضیح داد: با توجه به اینکه زمان زیادی از عبور این دنباله‌دار از نزدیکی خورشید گذشته است، متوقع مشاهده شهاب‌های زیادی نیستیم و حداکثر ۱۵ شهاب در ساعت در بارش شهابی امسال آن هم زیر سقف یک آسمان تاریک و به دور از آلودگی هوا و نور مزاحم شهرها، قابل مشاهده خواهد بود.

عتیقی تاکید کرد: بدیهی است از آنجایی که حدود ۴ سال قبل و بعد از عبور هر دنباله‌دار متوقع بارش‌های شهابی خوبی هستیم، پیش‌بینی می‌شود که ZHR این بارش به صورت قابل توجهی از سال ۱۴۰۵ به بعد افزایش یابد و چندین سال شاهد بارش‌های خوبی از بارش شهابی اسدی باشیم.

این محقق حوزه نجوم آماتوری خاطر نشان کرد: با توجه به برخورد شهاب‌های این بارش از سمت مقابل به جو زمین، سرعت شهاب‌های اسدی بسیار بالا و به ۷۲ کیلومتر بر ثانیه می‌رسد.

وی اضافه کرد: جالب است بدانید در سال‌های ۱۸۳۳ با ZHR حدود ۱۰۰ هزار شهاب و در سال ۱۹۶۶ با بارش ده‌ها هزار شهاب در ساعت، ثبت تاریخی از بارش اسدی شده است.

عتیقی یادآور شد: در آبان ماه سال ۱۳۷۸ خورشیدی میزان بارش ساعتی سر سویی این بارش به ۵ هزار شهاب در ساعت رسید. 

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، گفت: یک اوج دیگر برای بارش شهابی اسدی امسال پیش‌بینی شده که ۹ صبح شنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۲ خواهد بود.

به گفته وی، بازه زمانی مشاهده شهاب‌های بارش اسدی از دوشنبه ۱۵ آبان ماه آغاز شده و تا پنج‌شنبه ۹ آذر ادامه دارد. 

محل کانون بارش اسدی

عقیقی اظهار کرد: در صورتی که از امتداد رد شهاب‌ها در خلاف جهت حرکت آنها به کانون بارش برسیم، آن شهاب به بارش اسدی تعلق دارد، در غیر این صورت یک شهاب پراکنده محسوب می‌شود.

وی افزود: برای یافتن صورت فلکی شیر (اسد) کافی است آخرین ستاره «دسته ملاقه» در صورت فلکی «خرس بزرگ» (دُب اکبر) و ستاره «آبریز» ملاقه این صورت فلکی را به سمت پشت ملاقه امتداد داده تا در شرق آسمان به صورت فلکی شیر که نزد ایرانیان کهن نماد قدرت و گرما در ماه میانی فصل تابستان بوده است، برسیم.

طریق یافتن صورت فلکی شیر در آسمان

عتیقی گفت: صورت فلکی شیر این شب‌ها پس از  ساعت ۲ بامداد به صورت کامل از افق شرق بالا می‌آید و با توجه به اینکه در شب‌های اولیه ماه قمری هستیم، خوشبختانه هلال افزاینده ماه تا ساعت ۷ بعداز ظهر پنجشنبه، ۲۵ آبان غروب کرده و به دور از آلودگی نوری ماه می‌توان متوقع مشاهده شهاب‌های زیادی در آسمان تاریک تا بامداد جمعه باشیم.

به گفته این فعال حوزه نجوم آماتوری، عموما شهاب‌ها ۳۰ درجه اطراف کانون بارش و حتی دورتر نیز دیده می‌شوند.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به نحوه مشاهده و رصد شهاب‌ها، گفت: برای مشاهده شهاب‌ها بهتر است ترجیحا به صورت گروهی در یک منطقه با افق‌های باز حضور یافته و با ثبت گزارش علمی از یک بارش اقدام شود و هر فرد از گروه، بخش خاصی از آسمان را زیر نظر بگیرد تا با مشاهده شهاب و اعلام آن، نویسنده گزارش عبورهای شهاب را ثبت کند.

عتیقی اضافه کرد: علاوه بر آن می‌توان روی یک زیرانداز دراز کشید و با همراه داشتن لباس گرم و پوشش مناسب فصل سرد پاییز و نوشیدنی گرم، بسیار ساده و راحت آسمان را زیر نظر گرفت.

وی «ترسیم دست آزاد» (اسکیس) از شهاب‌ها، تغییر مقدار جا به جایی هر شهاب در آسمان بر حسب زاویه، قدر (روشنایی) هر شهاب، صورت یا صور فلکی محل عبور شهاب‌ها، تفکیک شهاب‌های پراکنده‌ای که ممکن است در یک بارش مشاهده شود و مختصات رصدگاه و نام رصدگران را از جمله مواردی عنوان کرد که در هر گزارش رصدی از بارش شهابی ثبت می‌شود.

عتیقی با اشاره به جذابیت‌های عکاسی از بارش شهابی، اظهار کرد: برای ثبت یک شهاب از طریق دوربین، کافی است که دوربین مجهز به یک لنز میدان دید باز باشد و دوربین نیز قابلیت نوردهی با زمان دلخواه را داشته باشد که با عبور اولین شهاب از مقابل میدان دید لنز دوربین عکاسی، بهتر است به عکاسی خود پایان دهیم و در صورت انتخاب حساسیت مناسب، با توجه به درخشش متفاوت شهاب‎‌ها، حتما رد زیبایی از شهاب‌ها را می‌توان در یک آسمان صاف و عاری از غبار ثبت کرد.