چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران، منبع اصلی تأمین انواع کالاها از تجهیزات صنعتی گرفته تا لوازم خانگی و قطعات الکترونیکی محسوب میشود. با توجه به حجم بالای تجارت میان دو کشور، شناخت مراحل دقیق ترخیص و همکاری با ترخیصکاران باتجربه میتواند ریسکهای مالی و زمانی واردات را به حداقل برساند.
در سالهای اخیر، واردات کالا از چین سهم بزرگی از تجارت خارجی ایران را تشکیل داده است. دلیل این موضوع تنوع بالای محصولات، قیمت رقابتی و انعطاف تولیدکنندگان چینی است. اما پس از خرید، مهمترین چالش برای واردکنندگان، انجام فرآیند ترخیص کالا از گمرک چین و سپس تحویل قانونی آن در گمرک ایران است.
این مرحله شامل بررسی مدارک، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، هماهنگی با شرکتهای حملونقل بینالمللی و رعایت قوانین صادرات چین و واردات ایران است. در صورت بروز هرگونه خطا در این روند، احتمال توقیف کالا یا افزایش هزینههای گمرکی بسیار زیاد خواهد بود.
اولین گام در روند ترخیص کالا از چین ، انتخاب تولیدکننده یا صادرکنندهای است که دارای مدارک قانونی و مجوزهای صادرات باشد. همکاری با شرکتهای معتبر در چین باعث میشود اسناد حمل مانند فاکتور، پکینگ لیست و گواهی مبدأ بهدرستی صادر شود و مشکلات بعدی در گمرک به وجود نیاید.
پیش از خرید باید کد تعرفه (HS Code) هر کالا مشخص شود. این کد تعیینکننده میزان حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده و مجوزهای مورد نیاز برای واردات است. بسیاری از ترخیصکاران حرفهای پیش از حمل کالا، تعرفه دقیق را بررسی میکنند تا واردکننده از هزینههای نهایی آگاه باشد.
انتخاب روش مناسب حمل از چین تا ایران (دریایی، هوایی یا زمینی) یکی از عوامل تأثیرگذار بر سرعت و هزینه واردات است. برای کالاهای سنگین، حمل دریایی از بندر شانگهای یا شنژن تا بندرعباس اقتصادیترین گزینه است، در حالی که برای کالاهای سبک و گرانقیمت، حمل هوایی از طریق خطوط بینالمللی بهصرفهتر است.
برای انجام فرآیند ترخیص کالا از چین، مدارکی مانند فاکتور فروش، لیست بستهبندی، بارنامه، گواهی مبدأ، بیمهنامه و مجوزهای واردات مورد نیاز است. نبود هر یک از این اسناد میتواند منجر به تأخیر یا جریمههای سنگین شود.
پیش از ورود کالا به کشور، باید اطلاعات آن در سامانه جامع تجارت ایران ثبت و مجوز واردات صادر شود. در این مرحله، نوع کالا، کشور مبدأ، مبلغ خرید، شیوه پرداخت و مسیر حمل مشخص میشود.
کالا پس از ورود به گمرک، توسط کارشناسان ارزیابی و ارزشگذاری میشود. سپس حقوق ورودی و سایر هزینهها پرداخت شده و پس از تأیید نهایی، مجوز خروج کالا صادر میگردد. همکاری با ترخیصکار حرفهای در این مرحله باعث تسریع در انجام امور میشود.

انتخاب یک شرکت ترخیص کالای حرفهای برای انجام فرآیند ترخیص کالا از چین اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا کوچکترین اشتباه در اسناد، تعرفهها یا زمانبندی میتواند منجر به پرداخت هزینههای اضافی، جریمههای گمرکی یا حتی توقیف کالا شود. شرکتهای معتبر ترخیص با تجربه کافی در زمینه قوانین گمرک چین و ایران، میتوانند تمامی مراحل از ثبت سفارش تا تحویل کالا را بدون اتلاف وقت انجام دهند. این شرکتها معمولاً شبکهای از نمایندگان در بنادر اصلی چین دارند و با آشنایی کامل با زبان و رویههای اداری، فرآیند ترخیص را با سرعت و دقت بیشتری پیش میبرند.
علاوه بر کاهش ریسکهای گمرکی، همکاری با شرکت ترخیص کالای معتبر باعث صرفهجویی در زمان و هزینه میشود. این شرکتها قادرند تعرفه دقیق کالا را پیش از حمل برآورد کنند، مجوزهای لازم را سریعتر بگیرند و در صورت بروز اختلاف، از منافع واردکننده دفاع کنند. در واقع، انتخاب یک ترخیصکار یا شرکت ترخیص باتجربه، نهتنها روندترخیص کالا از چین را سادهتر میکند، بلکه از بروز خسارتهای احتمالی جلوگیری کرده و به واردکننده اطمینان میدهد که کالاهایش با امنیت کامل و در کوتاهترین زمان ممکن به دست او میرسند.
یک ترخیصکار حرفهای فرد یا شرکتی است که با تمامی مراحل قانونی، تعرفهها، مدارک و ارتباطات گمرکی آشناست. ترخیصکار باتجربه میتواند از بروز اشتباهات پرهزینه مانند اعلام نادرست ارزش کالا، کسری مدارک یا تاخیر در پرداخت هزینهها جلوگیری کند.

-کاهش مدت زمان ترخیص
-صرفهجویی در هزینههای گمرکی
-دریافت مشاوره در انتخاب روش حمل مناسب
-پیگیری اسناد و مجوزهای لازم بهصورت قانونی
هزینه نهایی ترخیص کالا از چین به عوامل مختلفی بستگی دارد:
-نوع کالا و تعرفه گمرکی آن
-وزن و حجم محموله
-روش حمل (هوایی، دریایی یا زمینی)
-هزینههای بندری و انبارداری
به طور میانگین، واردکنندگان باید حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد از ارزش کالا را به عنوان مجموع هزینههای گمرکی، حمل و ترخیص در نظر بگیرند. البته برای کالاهای خاص مانند لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی یا قطعات خودرو، این مبلغ میتواند متفاوت باشد.
بسیاری از بازرگانان در مسیر واردات کالا از چین با مشکلاتی مواجه میشوند که اغلب ناشی از کمتجربگی یا عدم آشنایی با قوانین است. برخی از این چالشها عبارتاند از:
-عدم هماهنگی بین شرکت حمل و گمرک
-اشتباه در ارزشگذاری کالا و افزایش حقوق ورودی
-تأخیر در صدور مجوزهای واردات
-تفاوت در استانداردهای بستهبندی
-تغییرات ناگهانی در قوانین گمرکی
با برنامهریزی دقیق و همکاری با مشاوران حرفهای در زمینه ترخیص کالا از چین، میتوان از بروز بیشتر این مشکلات جلوگیری کرد.

مدارکی که معمولاً برای ترخیص لازم است شامل موارد زیر میشود:
-پروفرما اینویس (Proforma Invoice)
-پکینگ لیست (Packing List)
-گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
-بارنامه حمل (Bill of Lading / Air Waybill)
-بیمهنامه حملونقل
-مجوزهای استاندارد و بهداشت در صورت نیاز
-کارت بازرگانی معتبر
-ثبت سفارش در سامانه تجارت
در صورت ناقص بودن هر یک از این مدارک، گمرک اجازه ترخیص کالا را صادر نخواهد کرد و کالا تا زمان رفع نقص در انبار باقی میماند.
-همیشه قبل از خرید، تعرفه گمرکی کالا را استعلام کنید.
-از فروشنده بخواهید اسناد حمل و فاکتور را دقیق صادر کند.
-برای کالاهای گرانقیمت از بیمه بینالمللی استفاده کنید.
-از شرکتهای معتبر حملونقل بینالمللی کمک بگیرید.
-اگر تجربه کافی ندارید، با ترخیصکار حرفهای همکاری کنید.
در نهایت باید گفت که ترخیص کالا از چین تنها یک مرحله ساده در روند واردات نیست، بلکه فرآیندی چندمرحلهای و تخصصی است که نیاز به آشنایی کامل با قوانین دو کشور دارد. هر خطا یا تأخیر در این مسیر میتواند باعث خسارتهای مالی یا از بین رفتن فرصتهای تجاری شود. بنابراین، همکاری با شرکتهای معتبر، انتخاب مسیر حمل مناسب و استفاده از ترخیصکاران حرفهای، کلید موفقیت در واردات مطمئن از چین است.