روش تست زنی SPBC برای کنکور و آزمونهای آزمایشی
یک نگاه کلی به دفترچه بیندازید، سوالات را اولویت‌بندی کنید، با علامت‌گذاری جلو بروید و در پایان، پاسخنامه را چک کنید؛
همه این مراحل، خلاصه‌ای از 4 مرحله روش تست زنی SPBC برای کنکور است. این تکنیک علاوه‌بر کنکور، برای مرور مطالب پُرحجم و آزمونهای آزمایشی هم کاربرد دارد و کمک می‌کند، ذهن ما سازمان‌یافته کار کند. سالانه صدها دانش‌آموز با کمک همین روش، زمان را مدیریت می‌کنند و با تمرکز بیشتری به سوالات کنکور پاسخ می‌دهند؛ شما چطور؟ نمی‌خواهید این تکنیک را امتحان کنید؟
اهمیت آشنایی با روش‌های تست‌زنی برای کنکور
مهم‌ترین دلیل آشنایی با روش‌های تست‌زنی این است که حتی اگر همه درس‌ها را فول باشید، بدون مهارت تست‌زنی، به مشکل برمی‌خورید. یادتان باشد که «زمان» در کنکور، محدود است؛ همچنین، سوالات طوری طراحی شده‌اند که باید توانایی مدیریت زمان و اولویت‌بندی بین سوالات سخت، متوسط و آسان را داشته باشید. اینجاست که تفاوت بین «بلد بودن» و «تست زدن» مشخص می‌شود.
از جمله سایر دلایلی که باید با تکنیک های تست زنی آشنا شویم، عبارت‌اند از:
- افزایش سرعت و تمرکز در کنکور
- صرفه‌جویی در زمان
- کاهش اشتباهات
- مدیریت استرس
SPBC چیست و از کجا آمده است؟
روش SPBC، یک تکنیک 4 مرحله‌ای است که با کمک آن می‌توانید، زمان‌بندی درستی داشته باشید و طبق اولویت‌بندی، به سوالات پاسخ بدهید. این روش ابتدا برای آزمونهای رقابتی مثل آزمونهای دکتری طراحی شد؛ اما به‌دلیل کاربردی بودن، کم‌کم بین دانش‌آموزان کنکوری و شرکت‌کنندگان آزمونهای آزمایشی هم محبوبیت پیدا کرد.
روش SPBC از 4 حرف تشکیل شده است و هر حرف، یک مرحله از این تکنیک را نشان می‌دهد:
- S = Scan (اسکن دفترچه کنکور)؛
- P = Prioritize (اولویت‌بندی سوالات)؛
- B = Bookmark (علامت‌گذاری هوشمند)؛
- C = Check (بازبینی نهایی پاسخنامه).
هدف اصلی SPBC این است که ذهن ما را از تله‌های زمان نجات دهد؛ از جمله محدودیت زمانی، از دست دادن وقت برای پاسخ به سوالات سخت و زمان‌کشی در کنکور. در ادامه، هر کدام از مراحل این تکنیک را جداگانه بررسی می‌کنیم:
گام اول: Scan؛ اسکن سریع دفترچه و شناسایی فرصت‌ها
در این مرحله، باید در عرض چند دقیقه یک نگاه کلی به دفترچه بیندازید؛ با این کار متوجه می‌شوید که با چه سطحی از سوالات روبه‌رو هستید. پس از اسکن کردن، ذهنیت شما درباره سخت یا آسان بودن سؤالات شکل می‌گیرد و برای اولویت‌بندی آن‌ها آماده می‌شود.
برای اسکن دفترچه کنکور، طبق مراحل زیر جلو بروید:
- فهرست دروس و تعداد سؤالات را سریع مرور کنید.
- چند سؤال اول هر درس را نگاه کنید تا سطح کلی سوالات را بسنجید.
- سؤالات وقت‌گیر یا سخت را از ظاهر آن‌ها تشخیص‌دهید.
- سوالات آشنا و موردعلاقه‌تان را شناسایی کنید.
- تصمیم بگیرید از کدام درس شروع کنید.
گام دوم: Prioritize؛ هنر اولویت‌بندی در زمان محدود آزمون
در این مرحله، باید تشخیص بدهید که به کدام سؤال باید زودتر پاسخ بدهید و کدام را به زمان بعدی موکول کنید. هر سؤال در کنکور، یک ارزش زمانی دارد؛ بنابراین، باید مطمئن شوید که پاسخ دادن به سوالی که جلوی چشم شما قرار دارد، از لحاظ زمانی ارزشمند است.
اولویت‌بندی در روش تست زنی spbc، بر اساس 3 سطح مختلف انجام می‌شود؛ آسان، متوسط و سخت. هدف ما در مرحله دوم این است که ابتدا سراغ سوالات آسان بروید و سپس به سوالات سطح متوسط پاسخ بدهید. با شرکت در بهترین آزمون های آزمایشی، مهارت اولویت‌بندی را تمرین کنید تا در کنکور به مشکل برنخورید.
در جدول زیر، با سطح سوالات و زمان‌های پیشنهادی برای پاسخ به آن‌ها آشنا می‌شوید:
|
سطح سؤال در کنکور |
وضعیت سوال |
زمان پیشنهادی برای پاسخ |
|
آسان |
در نگاه اول، حل‌شدنی و آسان به‌نظر می‌رسد! |
ابتدای آزمون |
|
متوسط |
نیازمند کمی فکر کردن است. |
پس از سوالات آسان |
|
سخت |
آن‌قدر پیچیده است که باید زمان کافی داشته باشید. |
آخر کار |
گام سوم: Bookmark؛ علامت‌گذاری هوشمند برای بازگشت هدفمند
گاهی در جریان آزمون کنکور با سؤالاتی مواجه می‌شوید که پاسخ به آن‌ها زمان‌بر است یا به فکر کردن بیشتری نیاز دارد. به‌جای اینکه روی آن‌ها مکث طولانی کنید و زمان را از دست بدهید، روی آن‌ها علامت بگذارید. این کار باعث می‌شود، با ذهن آزاد به سراغ سؤال بعدی بروید و در پایان، با نظم بیشتری به سراغشان برگردید.
علامت‌گذاری با بوک‌مارک کردن سوالات را اینگونه انجام بدهید:
- سؤالات سخت یا وقت‌گیر را با ضربدر (×) علامت‌گذاری کنید.
- یک یادداشت کوتاه در کنار سؤال (در حد دو سه کلمه) بنویسید؛ مثلاً: «اینو بعداً جواب بده!»
- برای اینکه سردرگم نشوید، در کل دفترچه از یک نوع علامت‌گذاری استفاده کنید.
- پس از پاسخ دادن به سوالات آسان و متوسط، به سؤالات علامت‌دار برگردید.
گام چهارم: Check؛ بازبینی حرفه‌ای قبل از پایان آزمون
در دقایق پایانی کنکور، پاسخنامه را بازبینی کنید. بسیاری از رتبه‌های برتر، بخش قابل توجهی از موفقیت‌شان را مدیون همین بازبینی هستند. در این مرحله، تمرکز روی اصلاح اشتباهات، تکمیل پاسخ‌های ناقص و کنترل شماره سؤال‌هاست. اگر نحوه تحلیل آزمون را یاد گرفته باشید، این مرحله را به‌آسانی طی می‌کنید.
نکات مهم برای بازبینی:
- مطمئن شوید، پاسخِ سوالی را که حل کرده‌اید، در پاسخنامه وجود دارد.
- شماره سؤال را با پاسخ ثبت‌شده مطابقت بدهید.
- مطمئن شوید که پاسخ‌ها پاک نشده باشند.
مدیریت زمان با مدل SPBC؛ چگونه دقیقه‌ها را طلا کنیم؟
در این روش، زمان‌بندی مشخصی برای هر مرحله پیشنهاد می‌شود تا از اتلاف وقت جلوگیری شود. ایده اصلی این است که بخش بزرگی از زمان را به پاسخ‌دهی و بخش کوچکی را به اسکن و بازبینی اختصاص بدهیم. این نوع مدیریت زمان باعث می‌شود که ذهن در لحظه تصمیم‌گیری، برنامه مشخصی داشته باشد.
نمونه‌ای از تقسیم زمان در کنکور 4 ساعته تجربی:
اسکن کردن (Scan):
10 دقیقه
اولویت‌بندی و پاسخ‌گویی اولیه (Prioritize):
170 دقیقه
علامت‌گذاری و بازگشت به سؤالات خاص (Bookmark):
50 دقیقه
بازبینی نهایی (Check):
۱۰ دقیقه
خطاهای رایج داوطلبان در اجرای SPBC و راه‌حل آن‌ها
مهم‌ترین اشتباه این است که داوطلبان یکی از مراحل SPBC را حذف یا خیلی سطحی اجرا می‌کنند. وقتی بخشی از این چرخه اجرا نشود، کارایی کل روش پایین می‌آید و برنامه زمانی از کنترل شما خارج می‌شود. از جمله سایر اشتباهات در اجرای SPBC عبارت‌اند از:
- وسواس بیش‌ازحد در بازبینی پاسخنامه: با محدود کردن زمان بازبینی و تصمیم‌گیری سریع، این مشکل را حل کنید.
- گیر کردن روی سؤالات سخت: سریع علامت‌گذاری کنید و به سوالات سخت، در آخر آزمون پاسخ بدهید.
- اشتباه در اولویت‌بندی کردن: با حل تست‌های زمان‌دار و تحلیل پاسخ‌ها، مهارت اولویت‌بندی را در خودتان تقویت کنید.
چطور روش SPBC را در آزمونهای آزمایشی تمرین کنیم؟
بهترین راه برای تسلط بر روش تست زنی SPBC، تمرین در شرایط واقعی است. ابتدا هر آزمون آزمایشی را مثل یک کنکور اصلی تصور کنید؛ یعنی زمان را تنظیم کنید و واقعاً خودتان را در شرایط کنکور در نظر بگیرید. در شروع آزمون، حتماً بخش اسکن را با دقت انجام دهید تا ذهن‌تان برای بقیه مراحل آماده باشد. در ادامه، طبق اولویت‌بندی جلو بروید و با علامت‌گذاری هوشمند، جلوی اتلاف وقت را بگیرید.
پس از پایان آزمون، حتماً زمان بگذارید و عملکرد خودتان را تحلیل کنید. ببینید، کدام بخش‌ها بیشتر از شما زمان گرفته‌اند؛ اصلاً در کدام مرحله دچار اشتباه شدید یا کدام علامت‌گذاری‌ها به بازگشت مؤثر کمک کردند. این تحلیل‌ها باعث می‌شوند، روش تست زنی spbc بخشی از عادت تست‌زنی شما بشود و در کنکور، با آرامش و برنامه‌ریزی دقیق جلو بروید. با تکرار این روش در چند آزمون، نقاط قوت و ضعف‌تان مشخص می‌شود و می‌توانید، واقعاً برای کنکور آماده شوید.