عرفه روز بخشش و نیایش + اعمال روز عرفه
پنجشنبه 9 مرداد و 9 ذی‌الحجه مصادف با روز عرفه است؛ روزی که حضرت اباعبدالله الحسین علیه السّلام در صحرای عرفات با مناجاتی زیبا عالم را تحت تأثیر قرار دادند.
امام حسین با این رفتار زیبا در روز عرفه در صحرای عرفات، عالمیان را به این مقوله توجه دادند که "ای اهل‌عالم، به‌دنبال معرفت باشید"، و این همان چیزی است که در این برهه از زمان؛ یعنی در دوران غیبت امام مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف در حدی وسیع به آن نیازمندیم.
مرحوم شیخ عباس قمی در رابطه با روز عرفه نیز می گوید: «روز عرفه از اعیاد عظیمه [و بزرگ] است، هر چند به اسم عید نامیده نشده و روزی است که حق تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و سفره های جود و احسان خود را برای آنها گسترده و شیطان در این روز تحقیر و رانده شده و خشمناک است.»
تاریخچه عرفــات
عرفات مکانی است که حضرت آدم علیه‌السلام اعتراف به گناه و تقصیر خود کرد و مورد مغفرت خداوند قرار گرفت. به همین جهت عرفات نامیده شد.(حج برنامه تکامل، ص ۲۳۷)تمام انبیا و پیامبران در این مکان مشمول عنایت حق تعالی شده واظهار بندگی نموده‌اند و همچنین امام حسین (ع) در حالیکه با جمعی از بستگان و یارانش به این مکان رسیدند، به درگاه خداوند تضرع و زاری نمودند. از جمله دعاهای مشهور این روز دعای حضرت سید الشهداء (ع) امام حسین (ع) است. بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده‌اند که روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم، پس از خیمه بیرون آمدند با گروهی از اهل بیت و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع رو به سوی کعبه دعای عرفه را زمزمه فرمودند. ( مفاتیح الجنان، ص ۴۵۶)
حضرت ابراهیم (ع) در عرفات
جبرئیل(ع) در صحرای عرفات، مناسک حج را به حضرت ابراهیم (ع) آموخت و حضرت ابراهیم (ع) در برابر او می فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم)
پیامبر خاتم (ص) در عرفات
... ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید دیگر شما را در این مکان ملاقات نکنم. شما به زودی بسوی خدا باز می گردید. در آن جهان به اعمال نیک و بد شما رسیدگی می شود. به شما توصیه می کنم هرکس امانتی نزد اوست به صاحبش برگرداند.
ای مردم بدانید ربا در آئین اسلام ، حرام است. از پیروی شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می کنم که به زنان نیکی کنید زیرا آنها امانتهای الهی در دست شما هستند و با قوانین الهی بر شما حلال شده اند.
من در میان شما دو چیز به یادگار می گذارم که اگر به آن دو چنگ زنید گمراه نمی شوید، یکی کتاب خدا و دیگری سنت و (عترت) من است
هر مسلمانی با مسلمان دیگر برادر است و همه مسلمانان جهان با یکدیگر برادرند و چیزی از اموال مسلمانان بر مسلمانی حلال نیست مگر اینکه آنرا به رضایت به دست آورده باشد...
امام حسین (ع) در عرفات
و این عرفات چه چیزها که در دلش ندارد. از «آدم» تا وارث آدم «حسین ابن علی(ع)» که عرفات را محلی ساخت برای عشق و شعور، که همگان در تاریخ بخوانند و بدانند که حسین حرکت‌اش را از عرفات آغاز کرد از سرزمین شناخت و آگاهی. با زیارتی که عرفه نام گرفت که سرشار از عشق و شعور بود.
«و حسین (علیه‌السلام)، تنها اوست که به دعوت شهادت، طواف را ترک می‌کند. او مراسم حج را به پایان نمی‌برد، تا به همه حج‌گزاران تاریخ، نمازگزاران تاریخ، مومنان به سنت ابراهیم، بیاموزد که اگر امامت نباشد، اگر رهبری نباشد، اگر هدف نباشد، اگر حسین نباشد و اگر یزید باشد، چرخیدن بر گرد خانه خدا، با خانه بت مساوی است.» (علی شریعتی/ تحلیلی از مناسک حج)حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمودند: اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگیرد غفران برای او نیست مگر آنکه عرفه را درک کند.
اعمال روز عرفه
- غسل که مستحب است قبل از زوال انجام شود
- زیارت امام حسین (ع) :که از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسى توفیق یابد که در این روز در تحت قُبّه مقدسه آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسى که در عرفات است نیست.
-دو رکعت نماز: بعد از نماز عصر پیش از آن که مشغول به خواندن دعاهاى عرفه شود در زیر آسمان دو رکعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالى به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد.
- شیخ کفعمى در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه براى کسى که ضعف پیدا نکند و مانع دعا خواندن او نشود.
- مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین (ع) در روز و شب عرفه .
خواندن دعای امام حسین در روز عرفه در صحرای عرفات
وجه تسمیه روز عرفــه
1. آورده‌اند که: زمانی‌که جبرییل مناسک حج ابراهیمی را به ابراهیم خلیل‌الله می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت:
(عرفت) و او پاسخ بلی را داد - لذا به این نام خوانده شد.
2. همچنین آورده‌اند که: مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌کنند و بعضی آن را از جهت تحمل و صبر و رنجی می‌دانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شوند، چرا که یکی از معانی «عرف» صبر و شکیبایی است.
3. همچنین در روایتی آمده که: آدم و حوا پس از هبوط از بهشت و آمدن به کره خاکی در این سرزمین یکدیگر را یافتند و به همین
دلیل عرفات و این روز عرفه نام گرفته است. ( آثار اسلامی مکه و مدینه)
بخشی از ترجمه دعای عرفه
من گواهى دهم خدایا به حقیقت ایمان خودم و بدانچه تصمیمات یقینم بدان بسته است
و توحید خالص و بى شائبه خود و درون سرپوشیده نهادم
و رشته هاى دید نور چشمانم و خطوط صفحه پیشانیم
و رخنه هاى راههاى تنفسم و پرده هاى نرمه بینیم و راههاى پرده گوشم
و آنـچـه بـچـسـبـد و روى هـم قـرار گـیـرد بـر آن دو لبـم و حـرکـتـهـاى تـلفظ زبانم و محل پیوست کام
(فـک بـالاى ) دهـان و آرواره ام و مـحـل بـیـرون آمـدن دنـدانـهـایـم و محل چشیدن خوراک و آشامیدنیهایم
و رشـتـه و عصب مغز سرم و لوله (حلق ) متصل به رگهاى گردنم و آنچه در برگرفته آن را
قفسه سینه ام و رشته هاى رگ قلبم و شاهرگ پرده دلم و پاره هاى گوشه و کنار
جگرم و آنچه را در بردارد استخوانهاى دنده هایم و سربندهاى استخوانهایم و انقباض
عضلات بدنم و اطراف سر انگشتانم و گوشتم و خونم و موى بدنم و بشره پوستم
و عصبم و ساقم و استخوانم و مغزم و رگهایم و تمام اعضاء و جوارحم و آنچه بر اینها
بافته شده از دوران شیرخوارگیم و آنچه را زمین از من بر خود گرفته و خوابم
و بیداریم و آرمیدنم و حرکتهاى رکوع و سجود من (گواهى دهم ) که اگر تصمیم بگیرم
و بکوشم در طول قرون و اعصار بر فرض که چنین عمرى بکنم و بخواهم شکر
یـکى از نعمتهاى تو را بجا آورم نخواهم توانست جز به لطف خود که آن خود واجب کند بر من
سپاسگزاریت را دوباره از نو و موجب ستایشى تازه و ریشه دار گردد
