فیزیوتراپی برای درمان دیسک کمر، آرتروز و گردن درد
دردهای ستون فقرات یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که موجب مراجعه بیماران به متخصص فیزیوتراپی می‌شود. فیزیوتراپی در اکثر موارد موثر است، بااین حال مانند هر مشکل دیگری لازم است که ابتدا ارزیابی اولیه به منظور تشخیص صحیح عارضه و توصیه بهترین درمان ممکن انجام شود.
هر چه عارضه طولانی‌تر شود، دفعات بیشتری عود کند، درد در وسعت بیشتری از بازو یا پا رو به پایین منتشر شود و علائم شدیدتر شود، پیش‌آگهی موفقیت درمان ناامید کننده‌تر و امید به بهبود کمتر می‌شود. بروز نشانه‌های اختلالات عصبی ـ مانند ضعف در بازو یا پا، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست یا پایین پا ـ به معنای طولانی‌تر شدن دوران بهبود یا کاهش تأثیرگذاری درمان است.
انواع درد کمر و گردن
ستون فقرات یکی از مهم‌ترین ساختارهای بدن انسان است که پایه محکم و استواری برای دیگر ساختارهای اسکلتی بدن محسوب می‌شود. بدن انسان بدون ستون فقرات، مجموعه‌ای آشفته از عضلات، پوست و استخوان‌ها است که درهم و برهم روی زمین پخش می‌شود. ستون مهره‌ها یک ستون پیوسته است که به سه ناحیه کلی ـ مهره‌های گردنی، مهره‌های صدری (قفسه سینه) و مهره‌های کمری ـ تقسیم می‌شود. هر ناحیه ستون فقرات مستعد آسیب‌دیدگی است، این آسیب‌دیدگی‌ها می‌تواند مانند حوادث پس از زمین خوردن، بلند کردن بارهای سنگین به روش نامناسب یا ویپلش (کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن)، حاد باشد یا مانند عارضه‌های فرسایشی یا ناشی از وضعیت اندامی اشتباه، استفاده نامناسب یا انجام حرکات مکرر، مزمن باشد. به طور متوسط 80 % مردم در طول عمر خود دچار نوعی کمردرد می‌شوند. کمردرد اکثر بیماران کوتاه مدت است و عوارض جزئی به دنبال دارد، اما کمردرد برخی بیماران مزمن است و زندگی روزمره‌شان را به شدت مختل می‌کند.
متخصص فیزیوتراپی انواع گردن درد، قفسه سینه و کمر را ارزیابی و درمان می‌کند. در ادامه با عارضه‌های مختلفی که متخصصین فیزیوتراپی کمک موثری به درمان آنها می‌کنند، آشنا می‌شوید. عارضه‌های ستون فقرات را مانند خود این ساختار به سه دسته گردنی، صدری و کمری تقسیم‌بندی کرده‌ایم تا ارجاع به آنها آسان‌تر شود.
مهره‌های کمری (پایین کمر)
- درد عصب سیاتیک
- لوردوز یا گودی کمر
- تحت فشار بودن عصب
- اسکولیوز
- برجستگی دیسک کمر
- افتادگی دیسک کمر
- کشیدگی مفصل فاست
- اسپوندیلولیستزی یا سر خوردن مهره
- شکستگی استرسی کمر
- آرتروز کمر
مهره‌های صدری (درد قفسه سینه یا بخش میانی پشت بدن)
- رگ به رگ شدن مفصل بین دنده‌ها و مهره‌ها
- شکستگی استرسی
- اسکولیوز
- کیفوز یا گوژپشتی
- شکستگی دنده‌ها
مهره‌های گردنی (گردن درد)
- ویپلش
- سردرد و میگرن
- کجی گردن
- قفل کردن مفصل فاست
- تحت فشار بودن ریشه عصب
- سوزن سوزن شدنی که در بازو یا بازوها منتشر شود.
- برجستگی یا افتادگی دیسک
اهمیت مراجعه به پزشک
هر چند می‌توانید اطلاعات مفیدی را درباره کمردرد در اینترنت پیدا کنید، مراجعه به پزشک برای تشخیص علت درد و درمان آن بهترین و عاقلانه‌ترین کاری است که می‌توانید انجام بدهید. کمر درد عارضه‌ای است که هزار و یک علت دارد. ممکن است از علت کمردردتان مطمئن باشید، با این حال غالباً لازم است که برای تعیین علت واقعی کمر درد به متخصص مراجعه کنید تا ایشان معاینه کامل و دقیقی را انجام بدهند. مراجعه به پزشک علاوه بر تشخیص علت قطعی کمردرد، برای دریافت درمان مناسب نیز مفید است. پزشک طرح درمان منحصربه فردی را با توجه به شرایط‌تان تهیه می‌کند.
چنانچه به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید، ایشان روش‌ها و دستگاه‌های مناسب را برای کمک به درمان عارضه و جلوگیری از تشدید آن به کار می‌گیرند. بعضی درمان‌ها را می‌توانید در خانه انجام بدهید. البته ضروری است که برای از بین بردن علت اصلی عارضه و برخورداری از درمانی با اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
فیزیوتراپی
متخصص فیزیوتراپی برای کمک به بیماران مبتلا به بیماری، آسیب‌دیدگی یا ناتوانی از روش‌هایی مانند ورزش درمانی، درمان‌های دستی مفصل، تکنیک‌های بافت نرم، آموزش حالت اندامی مناسب و استفاده از وسایل کمکی بهره می‌گیرند. متخصص فیزیوتراپی در حفظ سلامت جسمی و مدیریت درد و پیشگیری از بیماری‌ها به بیماران تمام گروه‌های سنی کمک می‌کند. متخصص فیزیوتراپی سعی می‌کند دوران بهبود پس از آسیب‌دیدگی برای بیمار بدون درد شود، بیمار بتواند به میادین ورزشی بازگردد و فعالیت‌های روزمره‌اش را ضمن حفظ استقلال عملکردی خود انجام بدهد. متخصص فیزیوتراپی آموزش‌های خاصی را پشت سر گذاشته و در زمینه مدالیته‌های گوناگون مهارت دارد. تکنیک‌های فیزیوتراپی ظرف چند دهه گذشته گسترش یافته است. متخصصین فیزیوتراپی پژوهش‌های دامنه‌داری را انجام داده، مهارت خود را افزایش داده و در زمینه طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مرتبط آموزش دیده‌اند. این مهارت‌ها شامل تکنیک‌هایی می‌شود که پزشکان و متخصصین دیگر نیز آنها را به کار می‌برند.
رویکردهای درمانی فیزیوتراپی مختلفی برای درمان دیسک کمر و آرتروز کمر و گردن وجود دارد.
تکنیک‌های درمان دستی فیزیوتراپی
متخصصین فیزیوتراپی در زمینه تکنیک‌های درمان دستی زیر آموزش می‌بینند:
- موبیلیزاسیون مفصل: تکنیک‌های حرکت دادن و لغزاندن ملایم مفصل
- مانیپولاسیون یا دستکاری مفصل
- موبیلیزاسیون با دستگاه‌های مخصوص فیزیوتراپی (PIM)
- تکنیک‌های انرژی عضلانی (MET)
- ماساژ
- تکنیک‌های بافت نرم
تیپینگ فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست متخصص ماهری است که تکنیک‌های تیپینگ و باندپیچی کردن را برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی، کمک به التیام آسیب وارد شده، تسکین درد و بازیابی عملکرد به کار می‌گیرد. البته ممکن است متخصص فیزیوتراپی توصیه کند که به جای چسب و باند از بریس نگهدارنده استفاده شود.
طب سوزنی و سوزن زدن خشک
بسیاری از متخصصین فیزیوتراپی دوره‌های آموزشی تکمیلی را در زمینه طب سوزنی و سوزن زدن خشک می‌گذرانند تا بهتر بتوانند درد بیماران را تسکین بدهند و عملکرد عضله را بازیابی کنند.
تمرین‌های فیزیوتراپی
متخصصین فیزیوتراپی در زمینه ورزش درمانی برای تقویت عضلات و بهبود عملکرد آموزش می‌بینند. در تمرین‌های فیزیوتراپی در صورت امکان از پروتکل‌های شاهدمحور به عنوان روشی موثر برای رفع درد و آسیب‌دیدگی یا پیشگیری از آن استفاده می‌شود. متخصص فیزیوتراپی از مهارت بالایی برای تجویز "بهترین تمرین‌ها" در "مناسب‌ترین و ایمن‌ترین شدت" با توجه به وضعیت توانبخشی خاص هر بیمار برخوردار است. فیزیوتراپیست بخش‌های مهم پیلاتس، یوگا و فیزیولوژی ورزشی را برای دستیابی به بهترین نتیجه در درمان آرتروز کمر و دیسک کمر در طرح درمان می‌گنجاند. حتی ممکن است سونوگرافی حین تمرین کردن بیمار انجام شود تا او بتواند انقباض عضلات را هنگام بازآموزی صحیح عضلات روی نمایشگر ببیند.
آنالیز زیست‌مکانیک
ارزیابی زیست‌مکانیک، مشاهده و مهارت‌های تشخیصی نقش مهمی در توصیه بهترین روش درمان دارد. فیزیوتراپیست متخصص ماهری است که از مهارت‌های تشخیصی فوق‌العاده برای تشخیص آسیب‌های ورزشی و عارضه‌های اسکلتی ـ عضلانی و در نهایت پیشگیری از آنها برخوردار است. تکنیک اشتباه یا حالت اندامی نامناسب یکی از شایع‌ترین علل آسیب‌دیدگی مکرر است.
اصلاح محل کار
متخصص فیزیوتراپی علاوه بر کمکی که در بازیابی توانایی ورزشی به بیماران می‌کند، می‌تواند شرایط محل کار بیماران را نیز اصلاح کند. ارگونومی بهترین حالت‌های اندامی را به بیمار نشان می‌دهد و محیط کارش را در اداره یا خانه اصلاح می‌کند. متخصص فیزیوتراپی تکنیک‌های صحیح بلند کردن اشیاء و حرکات اصلاحی را به بیمار آموزش می‌دهد و او را برای اصلاح محل کارش راهنمایی می‌کند.