پروفیل آلومینیوم اختصاصی به نوعی از پروفیل آلومینیومی اطلاق می شود که به صورت ویژه و منحصربه فرد برای یک کاربری خاص طراحی شده است. این نوع پروفیل ها با دقت و بر اساس نیازهای مشخصی که در یک پروژه خاص وجود دارد، ساخته می شوند و به همین دلیل نمی توان آن ها را در فروشگاه های عمومی و متفرقه یافت.
طراحی پروفیل اختصاصی باید توسط فردی انجام شود که تخصص و تجربه کافی در زمینه اکستروژن آلومینیوم داشته باشد. فرآیند اکستروژن به معنای کشیدن و شکل دهی آلومینیوم تحت فشار است تا به شکل و مقطع مورد نظر برسد. اگر این فرآیند توسط یک متخصص با دانش کافی انجام شود، می تواند نتیجه ای بسیار به صرفه و کارآمد را به همراه داشته باشد.
فرد متخصص باید آگاهی کاملی از قابلیت های مختلف مقاطع آلومینیومی برای اکستروژن داشته باشد. به عبارت دیگر، باید بداند که چه نوع سطح مقطعی از آلومینیوم قابلیت اکستروژن را دارد و کدام نوع سطح مقطع برای این فرآیند مناسب نیست. این دانش و تخصص در اکستروژن آلومینیوم برای تولید پروفیل های اختصاصی ضروری است، زیرا هر اشتباهی در این مرحله می تواند منجر به تولید محصولی ناکارآمد و افزایش هزینه ها شود.
برای طراحی و ساخت پروفیل های آلومینیومی سفارشی معمولا از فرآیند اکستروژن استفاده می شود که در ادامه به صورت خلاصه توضیح داده شده است:
اکستروژن به معنای شکل دهی آلومینیوم به مقاطع مختلف با استفاده از فشار است. این فرآیند به دلیل انعطاف پذیری بالای آلومینیوم بسیار کارآمد است.
در این فرآیند، آلومینیوم تا دمای ۵۰۰ تا ۶۰۰ درجه سانتی گراد حرارت داده می شود تا نرم و چکش خوار شود. سپس آلومینیوم گرم شده به قالب تزریق شده و تحت فشار قرار می گیرد. این فرآیند به تولیدکنندگان امکان می دهد تا پروفیل های آلومینیومی با کاربری های خاص و در مقاطع مختلف، از اشکال استوانه ای و لوله ای تا فرم های پیچیده، در متراژهای زیاد تولید کنند.
در پایان این فرآیند، جهت افزایش استحکام کششی پروفیل ها تحت عملیات حرارتی قرار می گیرند تا استحکام و دوام بیشتری پیدا کنند.
برای تولید پروفیل های آلومینیومی، چهار روش اصلی اکستروژن به طور معمول مورد استفاده قرار می گیرند. این روش ها هر کدام دارای ویژگی ها و کاربردهای خاص خود هستند و انتخاب روش مناسب بستگی به نیازها و مشخصات محصول نهایی دارد.
در این روش، بیلت آلومینیومی به درون قالب فشار داده می شود و محصول از سمت دیگر قالب خارج می شود. اکستروژن مستقیم رایج ترین روش اکستروژن است و برای تولید پروفیل های طولانی و مقاطع پیچیده به کار می رود. در این فرآیند، بیلت و ابزارهای مربوطه هم جهت حرکت می کنند.
در اکستروژن غیر مستقیم، قالب ثابت است و بیلت آلومینیومی به سمت قالب حرکت می کند. در این روش، نیروی اصطکاک کمتر است که منجر به کاهش اتلاف انرژی و افزایش عمر قالب می شود. این روش برای تولید مقاطع با دیواره های نازک و سطوح صاف مناسب است.
در فرآیند اکستروژن گرم، بیلت آلومینیومی تا دماهای بسیار بالا (حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی گراد) گرم می شود تا نرم و قابل شکل دهی شود. این روش برای تولید پروفیل های پیچیده و با کیفیت بالا استفاده می شود. اکستروژن گرم به دلیل دمای بالا نیاز به تجهیزات مقاوم به حرارت دارد.
این روش ترکیبی از اکستروژن گرم و سرد است. ابتدا بیلت به دمای متوسطی گرم می شود (کمتر از دمای اکستروژن گرم)، سپس در دمای پایین تر (نزدیک به دمای اتاق) عملیات اکستروژن انجام می شود. این روش مزایای هر دو روش گرم و سرد را ترکیب می کند و می تواند بهبودهای زیادی در کیفیت سطح و دقت ابعادی محصول نهایی ایجاد کند.
هر کدام از این روش های اکستروژن ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند و بسته به نوع محصول نهایی و مشخصات مورد نظر، می توانند انتخاب شوند. اکستروژن مستقیم و غیر مستقیم بیشتر برای تولید مقاطع استاندارد و پیچیده به کار می روند، در حالی که اکستروژن گرم و گرم-سرد برای محصولاتی با دقت و کیفیت بالا مناسب هستند.