بتن خود متراکم و هر آنچه که در مورد آن باید بدانید!
آیا می‌دانید، کاربرد بتن خود تراکم در کجاست و اصلاً بتن خود متراکم چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ صنعت ساختمان‌سازی صنعتی رو به پیشرفت است و مصرف مصالح ساختمانی به دلیل روند رو به رشد ساخت و ساز در این روزها بسیار بالا رفته‌است.
بتن ساختمان
محققان طی سال‌ها بر روی بتن کار می‌کنند تا بتوانند با ایجاد تغییراتی در اجزای مختلف بتن، خواص این ماده مصرفی ساختمانی را بهبود ببخشند. نتیجه این تحقیقات شد: بتن‌های توانمند، فوق توانمند، سبک، الیافی و … . یکی از این بتن‌ها که استفاده از آن به چند دهه پیش باز می‌گردد، بتن خود متراکم یا بتن SCC است که کاربردش این روزها در تمام دنیا در حال گسترش است.
بتن خود تراکم چیست؟
بتن خود تراکم و یا بتن SCC یا (Self-compacting concrete) نوعی از بتن است که به عنوان بتن تازه هم از آن یاد می‌شود. این نوع بتن تحت وزن خودش متراکم می‌شود و نیازی به نیروهای ویبره خارجی برای متراکم‌شدن ندارد. از بتن SCC، معمولاً در جاهایی استفاده می‌شود که استفاده از ویبراتورها برای تقویت و قوام بتن سخت است. بتن خود متراکم وقتی در فضای قالب و بین آرماتورها ریخته می‌شود، تحت وزن خودش، بدون این‌که حبابی بر جای بگذارد، به صورت همگن متراکم می‌شود.
هر چه استحکام ساختمان بالاتر باشد، ریسک‌پذیری آن پایین‌تر است و در نتیجه هزینه بیمه آن هم کمتر در نظر گرفته می‌شود.
بتن SCC سال 1980 در ژاپن توسعه یافت. هدف از توسعه این محصول، کم‌کردن هزینه‌های بتن‌ریزی بود، اما به دلیل مزایای زیادی که داشت خیلی سریع به صنعت ساخت و ساز کشورهای دیگر هم راه یافت. بتن خود متراکم در ایران هم طی سال‌های اخیر به صورت گسترده استفاده می‌شود.
مواد تشکیل‌دهنده بتن خود تراکم
اجزای تشکیل‌دهنده بتن خود متراکم مشابه همان بتن معمولی است؛ اما نسبت مصالح در ترکیب تغییر کرده‌است. مواد لازم برای بتن SCC به شرح زیر است:
- سیمان
- سنگدانه‌های ریز و درشت
- آب
- مواد افزودنی معدنی مانند میکروسیلیس، سرباره و روباره
- فوق کاهنده آب
- مواد اصلاح‌کننده ویسکوزیته
- فیلرهایی مانند پودر سنگ گرانیت
- مواد افزودنی شیمیایی مانند مانند مواد فوق روان‌کننده و یا مواد قوام‌آور
ویژگی‌های بتن خود متراکم
بتن خود تراکم دارای ویژگی‌های مثبت بسیاری است. اما مهم‌ترین ویژگی‌های آن که باعث کاربرد گسترده‌ی این بتن شده‌است، شامل موارد زیر است:
- قابلیت پرکنندگی بالایی دارد. این بتن چون تحت وزن خودش متراکم می‌شود، تمام فضای قالب را به خوبی می‌پوشاند.
- می‌تواند از موانعی مانند: مقاطع نازک، قالب و میلگردهایی که فاصله کمی از هم دارند، بگذرند؛ بدون این‌که از هم جدا شده و یا مسدود شوند.
- بسیار پایدار بوده و در برابر جدا شدن مقاوم است. این بتن قابلیت باقی ماندن به صورت همگن را در زمان انتقال و انجام بتن‌ریزی دارد.
تنها به مخلوط بتنی که هر سه ویژگی بالا را داشته‌باشد، بتن خود تراکم گفته می‌شود.
بهترین بتن ساختمانی
مزایای بتن خود تراکم یا بتن خود متراکم
اندر مزایای بتن خود متراکم می‌توان موارد زیادی را بر شمرد. مهم‌ترین مزایای آن به شرح زیر است:
- سر و صدای ناشی از عملیات متراکم‌سازی بتن به صورت چشمگیری کاهش یافته‌است.
- اجرای این نوع بتن در مقاطع با تراکم آرماتور بالا، بسیار آسان است و کیفیت ساخت هم بالاست.
- با استفاده از این نوع بتن، می‌توان سطوحی صاف و نمایان داشت.
- با استفاده از بتن خود تراکم، به دلیل شکل‌پذیری و روانی بالا، می‌توان طرح‌های مختلف معماری را پیاده‌سازی کرد.
- چون بتن خود متراکم نیاز به ویبراتور برای ایجاد تراکم ندارد، در نتیجه نیاز به نیروی کار ماهر هم ندارد.
- بتن SCC همگنی بالایی دارد. مسئله کم‌شدن دوام بتن به دلیل ناهمگنی اجزای آن، یکی از نگرانی‌ها در مورد استفاده از بتن بوده که با این نوع بتن، چون خودش متراکم می‌شود و نیاز به نیروی انسانی برای نظارت بر روند متراکم‌سازی نیست، این نگرانی برطرف شده‌است.
- سرعت اجرای سازه‌های بتنی با استفاده از بتن خود تراکم بسیار بالاست که باعث می‌شود در زمان کمتری عملیات بتن‌ریزی انجام شود و کار سریع‌تر پیش برود.
- درست است که بتن خود متراکم از نظر قیمتی هزینه بالاتری دارد، ولی در مجموع به دلیل این‌که زمان انجام پروژه را کاهش می‌دهد و نیاز به تجهیزات و نیروی انسانی کمتری برای تراکم، تسطیح و نظارت دارد، در کل باعث صرفه‌جویی اقتصادی می‌شود.
در کل، بتن خود تراکم مانند بتن معمولی کارایی بالا دارد. البته چون میزان پرکننده‌هایی مانند پودر سنگ آهک و خاکستر بادی در آن بالاست، ریزساختار متفاوت‌تری از آن‌ها دارد. بتن خود متراکم نسبت آب به سیمان پایین‌تری در مقایسه با بتن معمولی دارد و توانایی ایجاد مقاومت بالا را نیز داراست.
معایب بتن خود متراکم
این نکته را هم باید در نظر داشته‌باشید که به دلایلی از جمله: هزینه بالاتر مصالح، حساسیت زیاد این بتن در برابر تغییرات در ویژگی‌های مواد و مصالح، نیاز به کنترل دقیق بتن در حالت تازه، افزایش هزینه‌ی قالب‌بندی به دلیل فشار وارد شده بر قالب و نیاز به مهارت زیاد برای تهیه، کنترل و آزمون مخلوط‌های بتنی، در هر پروژه‌ای استفاده از این بتن توصیه نمی‌شود. برای استفاده درست و بهره‌مندی از مزایای این بتن، باید مسائل اجرایی و اقتصادی تجزیه و تحلیل شده و شرایط هر پروژه به دقت بررسی و در نهایت تصمیم گرفته‌شود.
کاربرد بتن خود تراکم
بتن خود تراکم را در هر پروژه‌ای استفاده نمی‌کنند. معمولاً کاربرد بتن خود متراکم در موارد زیر است:
- ساخت سازه‌های بتنی معماری- هنری که ظرافت خاصی نیاز دارد.
- ساخت پل‌های با دهانه‌های بزرگ، تونل‌های شهری و آبی که به دلیل مسافت زیاد خط انتقال بتن، اجرای آن‌ها با بتن معمولی امکان‌پذیر نیست و حفظ کیفیت و تراکم آن از جمله مشکلات اجرایی است.
- انجام بتن‌ریزی در سازه‌های زیرآبی
- ساخت ساختمان‌های بلند و برج‌ها
- انجام بتن‌ریزی بلوک‌های بتنی
- ساخت ستون‌های بتن‌ریزی شده با پمپ
- انجام بتن‌ریزی کف‌ها و سطوح افقی
- ساخت ستون‌ها و دیوارهای بلند با میلگردهای متراکم
در ادامه به چند مورد از کاربرد بتن خود تراکم در سازه‌های معروف اشاره می‌کنیم:
- موزه‌ی ملی سرخ‌پوستان در واشنگتن ایالات متحده
- پایه‌های ضربدری برج میلاد تهران
- دیوار عکس‌العمل در آزمایشگاه سازه دانشگاه شربروک کانادا
- بازار بزرگ Midsummer Place در لندن
- تونل رسالت تهران
- طرح توسعه‌ی حرم حضرت معصومه (س) در قم
- هتل و برج Trump در شیکاگو
- فرودگاه بین‌المللی پیرسون در تورنتو
- پل Ritto ژاپن
- بزرگراه طبقاتی شهید صدر تهران
بیمه ساختمان
بیمه آتش سوزی یکی از بیمه‌های مهم و مفید در بحث ساخت و ساز ساختمان است. با توجه به هزینه هنگفتی که در زمینه ساخت و ساز و خرید ساختمان انجام می‌شود، مسئله بیمه آتش سوزی ساختمان هم پررنگ می‌شود. بیمه آتش سوزی، ساختمان را در برابر حوادثی مانند: حریق، انفجار و صاعقه بیمه می‌کند و در صورتی که خسارتی از بابت این حوادث به ساختمان شما وارد شود، شرکت بیمه‌گر این خسارات را طبق قرارداد جبران می‌نماید. این نکته را هم در نظر داشته باشید که بیمه آتش‌سوزی فقط حوادث بالا را پوشش نمی‌دهد. این بیمه پوشش‌های اضافی دیگری مانند: بیمه زلزله، بیمه سیل و دیگر حوادث را هم پوشش می‌دهد که این پوشش‌ها، پوشش‌های اختیاری محسوب شده و می‌توانید تصمیم بگیرید که ساختمان خود را در برابر این حوادث هم بیمه کنید یا خیر.
با توجه به کاربرد بتن خود تراکم و مواد و مصالح مختلف ساختمانی، ساختمان‌های مختلف از استحکام و پایداری متفاوتی برخوردار هستند. بر این اساس، هزینه بیمه آتش‌سوزی هم برای ساختمان‌های مختلف، اعم از صنعتی و غیر صنعتی، متفاوت خواهد بود. هر چه استحکام یک ساختمان بالاتر باشد، ریسک‌پذیری آن پایین‌تر است و در نتیجه هزینه بیمه آن هم کمتر در نظر گرفته می‌شود.
برای این‌که از هزینه بیمه آتش سوزی ساختمان خود اطلاح پیدا کنید و بتوانید شرکت‌های بیمه‌ای مختلف را با هم مقایسه کنید، بهترین و آسان‌ترین راه، استفاده از سامانه بیمه دات کام است.
برگرفته از سایت بیمه: (https://bimeh.com/)