معرفی انواع میلگرد در سازه های بتنی
استفاده از انواع میلگرد در سازه های بتنی اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا این کار باعث میشود تا ساختمان در برابر زلزله، طوفان و دیگر عوامل آسیب‌زا از مقاومت کافی برخوردار باشد.
لازم است تا مهندسان و دیگر مشاغل مربوط به ساختمان‌سازی درباره این موضوع اطلاعات کافی داشته باشند تا بتوانند از نوع مناسب آن‌ها در پروژه‌های خود استفاده کنند.
میلگرد چیست؟
میلگرد یکی از مصالح ساختمانی اساسی در ساختمانی‌های بتنی محسوب میشود که در نقاط مختلف سازه، از دیوارها گرفته تا کف، به‌کار می‌رود. این مقطع فولادی اندازههای مختلفی دارد و استفاده از آن برای بتن‌ریزی باعث افزایش استحکام ساختمان میشود.
گستردگی کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی به علت توان تحمل بالای آن‌ها در برابر نیروهای کششی است. انواع میلگردهای مصرفی در سازه های بتنی قطری به اندازه 8 الی 32 میلی‌متر دارند که به آن‌ها آرماتور نیز گفته میشود.
انواع میلگرد در سازه های بتنی
از میلگردها در نقاط مختلف ساختمان استفاده میشود؛ به همین دلیل لازم است تا با ویژگی و اندازههای متنوعی نیز تولید شوند. این مقطع‌های فولادی را می‌توان از چند لحاظ بررسی و دسته‌بندی کرد.
انواع میلگرد در سازه های بتنی براساس شکل ظاهری
به‌طور کلی انواع میلگردهای مصرفی در بتن ازنظر شکل بدنه خود، 2 نوع هستند:
- ساده: این میلگردها آج ندارند و در قسمت‌هایی مانند پایه سازه و ستون به‌کار می‌روند.
- آج‌دار: وجود آج روی بدنه این نوع میلگرد باعث میشود تا بهتر به بتن متصل شود. میلگردهای آج‌دار خود به انواع یکنواخت، مرکب، مارپیچ و دوکی‌شکل تقسیم می‌شوند.
انواع میلگرد در سازه های بتنی براساس جنس
ماده اولیه تولید میلگردها، فولاد است اما مواد دیگری نیز به آن‌ها اضافه میشود تا ویژگی‌های متفاوتی داشته باشند. این موضوع، اساس نوعی از تقسیم‌بندی آن‌ها است:
- میلگرد کربن دار: این میلگرد از 2.5 درصد کربن تشکیل شده است و از آن در مکان‌هایی با آب‌وهوای خشک استفاده میشود.
- میلگرد گالوانیزه: روی میلگرد گالوانیزه پوششی از فلز روی وجود دارد که سبب افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی میشود. این میلگرد به‌دلیل کیفیت بالاتر و استحکام بیشتر، نسبت به فولاد ضدزنگ گران‌تر است.
- میلگرد اروپایی: منگنز یکی از مواد اصلی تشکیل‌دهنده میلگردهای اروپایی است. این نوع مقطع‌های فولادی از استحکام بسیار کمی برخوردار بوده و به همین دلیل، قیمت کم‌تری دارد.
- میلگرد اپوکسی پوشش‌دار: وجود پوشش اپوکسی روی این نوع میلگرد باعث شده تا تحت تاثیر رطوبت و اکسیژن قرار نگیرد و دچار خوردگی نشود؛ همچنین میزان مقاومت این مقطع فولادی در برابر فشار، 1700 برابر بالاتر از میلگردهای دیگر است.
- میلگرد پلیمر فایبرگلاس (GFRP): میلگرد GFRP از الیاف شیشه‌ای تشکیل شده که روی یک لایه پلیمری قرار گرفته‌اند. این محصول در سازه‌هایی به‌کار می‌رود که با محیط حاوی سولفات‌ها، کلریدها و رطوبت در تماس هستند. میلگرد پلیمر فایبرگلاس به‌دلیل وزن کم و استحکام بالا، کاربرد زیادی دارد.
انواع میلگرد در سازه های بتنی براساس استاندارد
ازنظر استاندارد و خواص مکانیکی، انواع میلگرد در سازه های بتنی در 4 گروه قرار می‌گیرند:
- A1 (240S): قطر میلگرد A1 بین 8 الی 10 میلی‌متر بوده و در جوشکاری و خم‌کاری به‌کار می‌رود. این مقطع فولادی در دسته میلگردهای ساده قرار می‌گیرد.
- A2 (340S): میلگرد 340S عمدتا در خاموت‌زنی و رابیتس کاربرد دارد. لازم به ذکر است نباید روی این میلگرد جوشکاری انجام شود.
- A3 (400S): از این مقطع فولادی به‌عنوان میلگرد جناغی نیز یاد میشود؛ زیرا آج‌های آن حالتی شبیه به جناغ سینه دارند. از میلگرد A3 برای استحکام ستون، پایه و تیرچه‌ها استفاده میشود.
- A4 (500S): مقطع میلگرد 500S دوکی‌شکل بوده و درصد بالایی از آن را کربن تشکیل داده است؛ در نتیجه استحکام زیادی دارد و استفاده از آن‌ها نسبت به انواع دیگر میلگردها به هزینه کم‌تری نیاز دارد.
انواع میلگرد در سازه های بتنی براساس کاربرد
هر نوع میلگرد، مشخصات ویژ‌ه‌ای دارد و به همین دلیل در نقاط خاصی از ساختمان به‌کار می‌رود:
- میلگرد راستا: میلگرد راستا در ساخت ستون سازه به‌کار می‌رود.
- میلگرد ادکا: از این میلگرد برای کاهش فشار نیروهای برشی و لنگرهای منفی استفاده میشود.
- میلگرد خاموت: میلگردهای خاموت را در کنار میلگرد راستا به‌کار می‌برند تا از ستون بیرون نزند و در مقابل فشارهای ناشی از نیروهای چرخشی و برشی آسیب نبیند. این نوع مقطع فولادی را در قطرهای بیشتر از 6 میلی‌متر می‌سازند.
میلگردهای خاموت خود به انواع معمولی، مارپیچی، ربات، سلولار و مهندسی تقسیم می‌شوند.
- میلگرد سنجاقی: این میلگرد در ساخت ستون و دیوارهای برشی کاربرد دارد.
- میلگرد خرک: در ساخت پایه و کف ساختمان از 2 شبکه افقی میلگردهای خرک استفاده میشود.
- میلگرد رکابی: رکابی یکی دیگر از انواع میلگرد در سازه های بتنی است و برای استحکام دیوار و دال‌ها به‌کار می‌رود.
انواع میلگرد در سازه های بتنی براساس روش تولید
برای تولید میلگرد از روش‌های مختلفی استفاده میشود که مرحله اول، یعنی تبدیل مذاب فولاد کربنی به شمش، در همه آن‌ها یکی است؛ اما مراحل بعدی آن براساس نوع میلگرد متفاوت است:
- نورد گرم: در این روش، شمش‌ها در محیطی با دمای 1000 تا 1100 درجه سانتی‌گراد، تحت فشار قرار می‌گیرند و به میله‌های طویل با قطر کم تبدیل می‌شوند. این فشار توسط چندین غلتک تامین میشود. در ادامه میله‌های طویل در اندازههای استاندارد برش می‌خورند تا میلگردهای نهایی تولید شوند.
- نورد سرد: اعمال فشار روی شمش‌ها طبق روش نورد سرد، در دمای اتاق انجام میشود و همین امر باعث شده تا برای این کار به غلتک‌های بیشتری نیاز باشد. سطح میلگردهای تولیدشده در این روش صیقلی‌تر از محصولات نورد گرم است.
- ترمکس: در روش ترمکس، میلگردهایی که از نورد گرم رد شده‌اند را در روغن یا آب سرد قرار می‌دهند. محصولات این روش به‌دلیل داشتن کربن کم‌تر و شیوه تولیدشان، از استحکام کم‌تری برخوردار هستند؛ همچنین قیمت میلگرد تولیدشده با روش ترمکس نیز پایین‌تر است.
- میکروآلیاژی: در روش میکروآلیاژی، میلگرد تولیدشده فولاد و عناصری مانند تیتانیوم و وانادیوم دارد و به همین دلیل از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است؛ به‌علاوه میزان انعطاف‌پذیری آن نیز نسبت به انواع دیگر بیشتر است.
دیگر انواع میلگرد در سازه های بتنی شامل میلگردهای فولاد نرم ساده، پیش‌فشرده و کامپوزیت می‌شوند.
میلگرد نرم ساده مقاومت چندانی ندارد و از آن برای جلوگیری از ایجاد شکستگی در سنگ‌فرش بزرگ‌راه استفاده میشود.
میلگردهای پیش‌فشرده در ساخت پل‌ها و دال‌های بتنی کاربرد دارند و شامل چند رشته فولادی پیچیده شده هستند.
میلگرد کامپوزیت (FRP) از چندین نوع پلیمر و الیاف تشکیل شده و به‌دلیل داشتن ویژگی‌های برجسته‌ای، نسبت به مقاطع فولادی برتری دارد. استحکام بالاتر، ماندگاری بیشتر و هزینه کم‌تر از مزایای این نوع میلگردها هستند.
دلایل استفاده از میلگرد در سازه‌های بتنی
از حدود 200 سال پیش، استفاده از انواع میلگرد در صنعت ساختمان‌سازی رواج پیدا کرد تا با این کار استحکام بتن تقویت شود. اگر بتن به تنهایی در سازه به‌کار رود، ممکن است تحت تاثیر گرما یا سرمای محیط قرار گرفته و دچار تغییر حجم شود؛ در نتیجه می‌شکند و مقاومت ساختمان کاهش یابد.
به‌دلیل اینکه ضریب انبساط دمایی بتن و میلگرد تقریبا یکی است، استفاده از آن‌ها در کنار هم باعث میشود تا احتمال تخریب بتن کم‌تر شود.
کاربرد دیگر میلگرد، جلوگیری از ریزش سقف در زمان آتش‌سوزی است؛ زیرا این مقطع فولادی مقاومت حرارتی بتن را نیز بیشتر می‌کند.
جمع‌بندی
میلگردها نقش مهمی در ایجاد استحکام و مقاومت کافی در ساختمان‌ها دارند. این مقاطع فولادی از مواد مختلفی ساخته می‌شوند و از خواص متفاوتی برخوردار هستند. انواع میلگرد در سازه های بتنی براساس جنس، کاربرد، استاندارد، نحوه تولید و شکل ظاهری تقسیم‌بندی می‌شوند.
شرکت آسن یک مجموعه متخصص و مطمئن در حوزه تامین انواع میلگرد است. این شرکت همواره با ارائه محصولات مرغوب با قیمتی مناسب، برای جلب رضایت مشتریان خود تلاش می‌کند.