آشنایی با پمپ اسید سولفوریک
پمپ اسید سولفوریک دستگاهی است که برای انتقال ایمن و کارآمد اسید سولفوریک و انواع دیگر، یکی از قوی‌ترین و خورنده‌ترین اسیدها، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با توجه به خاصیت خورندگی بالای اسید سولفوریک، طراحی و ساخت این پمپ‌ها نیازمند دقت و استفاده از مواد مقاوم در برابر خوردگی است. در ادامه این مطلب با انواع پمپ اسید و کاربردهای این تجهیز آشنا خواهیم شد.
پمپ های اسید یا اسید سولفوریک از انواع پمپ های صنعتی به شمار می روند. این پمپ های در انواع مختلف تولید و عرضه می شوند. انواع مختلف این پمپ عبارتند از:
1- پمپ‌های سانتریفیوژ
رایج‌ترین نوع پمپ‌های اسید
عملکرد بر اساس نیروی گریز از مرکز
مناسب برای دبی‌های بالا و هدهای متوسط تا زیاد
انواع مختلفی از جمله پمپ‌های سانتریفیوژ با پروانه باز، نیمه باز و بسته
مواد ساخت: استنلس استیل، پلی پروپیلن، PVDF و ...
2- پمپ‌های دیافراگمی
مناسب برای سیالات غلیظ و دارای ذرات جامد
عملکرد بر اساس حرکت رفت و برگشتی یک دیافراگم
انواع مختلفی از جمله دیافراگم لاستیکی، تفلونی و PTFE
مواد ساخت: PVC، PTFE، PP و ...
3-پمپ‌های مغناطیسی
بدون آب‌بندی مکانیکی
مناسب برای سیالات بسیار خورنده
عملکرد بر اساس نیروی مغناطیسی
مواد ساخت: استنلس استیل، هاستلوی، تیتانیوم و ..
عملکرد پمپ اسید سولفوریک
عملکرد کلی پمپ اسید یا پمپ‌های اسید سولفوریک مشابه سایر پمپ‌ها است، اما مواد سازنده و طراحی داخلی آن‌ها برای مقابله با خواص خورنده اسید سولفوریک یا سایر اسید های و مواد خورنده دیگر بهینه شده است. اصول کلی کارکرد این پمپ‌ها به شرح زیر است:
ایجاد اختلاف فشار: پمپ با ایجاد یک اختلاف فشار در دو طرف خود، باعث می‌شود که اسید سولفوریک از نقطه با فشار کمتر به سمت نقطه با فشار بیشتر جریان یابد.
انتقال انرژی: انرژی مکانیکی که معمولاً توسط یک موتور الکتریکی تامین می‌شود، به انرژی هیدرولیکی تبدیل شده و باعث حرکت سیال (اسید سولفوریک) می‌شود.
جذب انرژی: انرژی جنبشی سیال در خروجی پمپ، باعث افزایش فشار و سرعت آن می‌شود.
قطعات و اجزای پمپ اسید
پمپ‌های اسید، به دلیل ماهیت خورنده سیالی که با آن سروکار دارند، از اجزای خاصی ساخته شده‌اند تا در برابر خوردگی مقاومت کنند. این پمپ‌ها برای انتقال انواع اسیدها، از جمله اسید سولفوریک، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اجزای اصلی یک پمپ اسید به شرح زیر است
پوسته (Casing): قسمت بیرونی پمپ است که سایر اجزا را در خود جای می‌دهد. جنس پوسته معمولاً از مواد مقاوم در برابر خوردگی مانند استنلس استیل، پلی پروپیلن، PVDF و ... ساخته می‌شود.
پروانه (Impeller): قلب تپنده پمپ است که با چرخش خود، انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیکی تبدیل می‌کند و باعث حرکت سیال می‌شود. پروانه‌ها از نظر شکل و جنس با توجه به نوع سیال و دبی مورد نیاز متفاوت هستند.
شفت (Shaft): میله‌ای است که پروانه به آن متصل است و نیروی محرک را از موتور به پروانه منتقل می‌کند. جنس شفت معمولاً از مواد مقاوم در برابر خوردگی مانند استنلس استیل یا آلیاژهای خاص است.
یاتاقان‌ها (Bearings): وظیفه پشتیبانی از شفت و کاهش اصطکاک را بر عهده دارند. یاتاقان‌ها نیز باید از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شوند.
آب‌بندی (Seal): از نشتی سیال از محل اتصال شفت به پوسته جلوگیری می‌کند. انواع مختلفی از آب‌بندی‌ها مانند مکانیکال سیل، پکینگ و فلکسIBLE COUPLING وجود دارد.
کاربردهای پمپ اسید
کاربردهای اصلی پمپ اسید در صنایع شیمیایی
انتقال اسیدها در فرآیند تولید مواد شیمیایی مختلف
تزریق اسید به مخازن و راکتورها
انتقال اسیدهای ضایعاتی
صنایع پتروشیمی:
انتقال اسیدها در پالایشگاه‌ها
تزریق اسید به چاه‌های نفت و گاز
نکات مهم در انتخاب پمپ اسید سولفوریک
انتخاب پمپ اسید مناسب برای انتقال اسید سولفوریک به دلیل خاصیت خورندگی بالای این اسید، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. انتخاب اشتباه پمپ می‌تواند منجر به آسیب دیدن پمپ، نشت اسید و بروز حوادث خطرناک شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین نکات که باید در هنگام انتخاب پمپ اسید سولفوریک به آن‌ها توجه کرد، اشاره می‌کنیم. غلظت: غلظت اسید سولفوریک به طور مستقیم بر روی انتخاب مواد سازنده پمپ تأثیر می‌گذارد. دما: دمای اسید نیز بر روی مقاومت مواد در برابر خوردگی تأثیرگذار است. دبی: میزان جریان مورد نیاز برای انتقال اسید، دبی پمپ را تعیین می‌کند. هد: ارتفاعی که باید اسید را پمپ کرد، هد پمپ را مشخص می‌کند. دما: دمای محیط کار بر روی عملکرد پمپ تأثیر می‌گذارد. وجود مواد خورنده دیگر: در صورتی که در محیط کار مواد خورنده دیگری نیز وجود داشته باشد، باید به مقاومت پمپ در برابر آن‌ها نیز توجه شود.
سخن پایانی
در پایان، انتخاب و استفاده صحیح از پمپ اسید سولفوریک نه تنها به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه از نظر ایمنی نیز بسیار حائز اهمیت است. با توجه به خاصیت خورنده بالای اسید سولفوریک و سایر اسیدها، رعایت نکات ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی در هنگام کار با این پمپ‌ها الزامی است. همچنین شما عزیزان می توانید جهت آشنایی بیشتر با انواع و تیپ های مختلف پمپ اسید و همچنین دریافت مشاوره جهت خرید با منابع معتبر نظیر گروه بازرگانی صنعت کار در تماس باشید.